1. Zasady bezpiecznych relacji personelu z dziećmi w Przedszkolu obowiązują wszystkich pracowników, stażystów i wolontariuszy. Znajomość i zaakceptowanie zasad pracownicy potwierdzają podpisaniem oświadczenia, będący załącznikiem nr 11 do standardów ochrony dzieci
2. Zasady te obejmują cztery obszary:

1. Relacje dorosły dziecko

1. Relacje personelu Przedszkola z dziećmi – ogólne zasady
   • Każdy pracownik Przedszkola jest zobowiązany do utrzymywania profesjonalnej relacji z dziećmi w Przedszkolu i każdorazowego rozważenia, czy jego reakcja, komunikat bądź działanie wobec dziecka są adekwatne do sytuacji, bezpieczne, uzasadnione i sprawiedliwe wobec innych dzieci.
   • Każdy pracownik zobowiązany jest kierować się zawsze swoim profesjonalnym osądem, słuchając, obserwując i odnotowując reakcję dziecka, pytając je o zgodę na kontakt fizyczny (np. przytulenie) i zachowując świadomość, że nawet przy jego dobrych intencjach taki kontakt może być błędnie zinterpretowany przez dziecko lub osoby trzecie,
   • Każdy pracownik zobowiązany jest działać w sposób otwarty i przejrzysty dla innych, aby zminimalizować ryzyko błędnej interpretacji swojego zachowania.
   • Każdy pracownik placówki powinien być gotowy do szybkiego reagowania i wyjaśniania sytuacji niejednoznacznych, które mogłyby zostać zinterpretowane jako nieodpowiednie zachowanie (np. przypadkowy kontakt fizyczny, który mógłby zostać potraktowany jako naruszenie nietykalności cielesnej). Dobrą praktyką jest w takich przypadkach sporządzenie notatki służbowej oraz poinformowanie o zdarzeniu innego nauczyciela bądź pracownika placówki.
   • Każdy pracownik powinien zachować szczególną ostrożność wobec dziecka, które doświadczyło nadużycia i krzywdzenia, w tym seksualnego, fizycznego bądź zaniedbania; takie doświadczenia mogą czasem sprawić, że dziecko będzie dążyć do nawiązania niestosownych bądź nieadekwatnych fizycznych kontaktów z dorosłymi; w takich sytuacjach pracownik powinien reagować z wyczuciem, jednak stanowczo i pomóc dziecku zrozumieć znaczenie osobistych granic.
   • Każdy, kto będzie świadkiem jakiegokolwiek niewłaściwego zachowania ze strony innego dorosłego, powinien zareagować, by chronić dzieci przed krzywdzeniem. Ma on także obowiązek poinformowania o tym osobę odpowiedzialną i/lub postępowania zgodnie z obowiązującą procedurą Zakres interwencji świadka zdarzenia zależy od rodzaju zdarzenia.
   • Wszystkie ryzykowne sytuacje, które obejmują zauroczenie dzieckiem przez pracownika lub pracownikiem przez dziecko, muszą być raportowane dyrektorowi Przedszkola. Jeśli pracownik jest ich świadkiem, zobowiązany jest reagować stanowczo, ale z wyczuciem, aby zachować godność osób zainteresowanych.
   • Każde dziecko należy traktować z należytym szacunkiem, nie dyskryminować ze względu na jakiekolwiek cechy, w tym specjalne potrzeby, niepełnosprawność, rasę, płeć, religię, kolor skóry, pochodzenie narodowe lub etniczne, język, stan zdrowia, wiek, zdolności status społeczny rodziców/prawnych opiekunów.
   • Każdemu dziecku należy okazywać troskę o jego dobro i rozwój.
   • Jakiekolwiek przemocowe działanie wobec małoletniego jest niedopuszczalne. Istnieją jednak sytuacje, w których fizyczny kontakt z dzieckiem może być stosowny i spełnia zasady bezpiecznego kontaktu: jest odpowiedzią na potrzeby dziecka w danym momencie, uwzględnia wiek dziecka, etap rozwojowy, płeć, kontekst kulturowy i sytuacyjny. Nie można jednak wyznaczyć uniwersalnej stosowności każdego takiego kontaktu fizycznego, ponieważ zachowanie odpowiednie wobec jednego dziecka może być nieodpowiednie wobec innego.

2. Kontakty
   • Członek personelu placówki powinien kontaktować się z dzieckiem:

1. w celach edukacyjnych, opiekuńczych lub wychowawczych;
2. w godzinach pracy i na terenie placówki

• Jeżeli po godzinach pracy placówki zajdzie konieczność:

1. nawiązania kontaktu z dzieckiem, jego rodzicem, rodzicem zastępczym, opiekunem prawnym, należy to uczynić przy wykorzystaniu służbowego e-maila albo telefonu służbowego;
2. spotkania z dzieckiem, to może to nastąpić po wyrażeniu zgody przez rodzica, rodzica zastępczego, opiekuna prawnego dziecka i należy niezwłocznie powiadomić o tym dyrekcję placówki. W przypadku, gdy konieczność spotkania z dzieckiem wynika z podejrzenia, że zagrożone jest jego dobro, można odstąpić od uzyskania zgody rodzica, natomiast należy bezwzględnie uzyskać zgodę dyrekcji placówki.
3. utrzymywania relacji towarzyskich lub rodzinnych (jeśli dzieci i rodzice/opiekunowie dzieci są osobami bliskimi wobec pracownika) wymagane jest zachowanie poufności wszystkich informacji dotyczących innych dzieci, ich rodziców oraz opiekunów.

• Ograniczenia wskazane wyżej nie mają zastosowania w przypadku zagrożenia dobra dziecka. W takiej sytuacji należy podjąć działania mające na celu zapewnienie bezpieczeństwa dziecku oraz niezwłocznie sporządzić notatkę służbową z opisem zdarzenia i przekazać ją osobie odpowiedzialnej za ochronę dzieci oraz dyrekcji placówki.

3. Komunikacja z dziećmi
   • W komunikacji z dziećmi w Przedszkolu pracownik zobowiązany jest:
4. zachować cierpliwość i szacunek,
5. słuchać uważnie dziecka i udzielać mu odpowiedzi adekwatnych do ich wieku i danej sytuacji,
6. informować dziecko o podejmowanych decyzjach jego dotyczących, biorąc pod uwagę oczekiwania dziecka,
7. szanować prawo dziecka do prywatności:

 – jeśli konieczne jest odstąpienie od zasady poufności, aby chronić dziecko, należy wyjaśnić mu to najszybciej jak to możliwe;

 – jeśli pojawi się konieczność porozmawiania z dzieckiem na osobności, należy zostawić uchylone drzwi do pomieszczenia i zadbać, aby być w zasięgu wzroku innych; można też poprosić drugiego pracownika o obecność podczas takiej rozmowy,

1. zapewniać dzieci, że jeśli czują się niekomfortowo w jakiejś sytuacji, wobec konkretnego zachowania czy słów, mogą o tym powiedzieć nauczycielowi/pracownikowi Przedszkola lub wskazanej osobie zaufania i mogą oczekiwać odpowiedniej reakcji i/lub pomocy.
2. Respektować prawo każdego dziecka do sprawiedliwego traktowania i uznania jego wyjątkowości, a biorąc pod uwagę sukcesy i postępy w rozwoju, doceniaj wysiłek i zaangażowanie;
3. informacje wrażliwe dotyczące dziecka, tj. informacje o sytuacji rodzinnej, ekonomicznej, medycznej, opiekuńczej i prawnej, nie mogą zostać ujawnione osobom nieuprawnionym. Nie rozmawiaj o sytuacji dziecka w obecności innych dzieci;
4. szanuj prawo dziecka do wyrażania swoich poglądów, oczekiwań, potrzeb, kierując się jego bezpieczeństwem, zdrowiem i dobrem;
5. w sytuacji, gdy dziecko zagrożone jest wypadkiem lub urazem, personel ma prawo zdecydowanie odsunąć dziecko od źródła zagrożenia i odebrać mu niebezpieczny Jeśli na terenie placówki przebywa specjalista (psycholog, pedagog, pedagog specjalny, terapeuta, logopeda), może wyprowadzić dziecko w miejsce wyciszenia. Jeśli nie ma specjalisty w instytucji, to nauczyciel zapewnia warunki bezpieczeństwa dziecku i grupie;
   • W relacji personel – dziecko dopuszcza się poniższe zachowania, jako właściwe:

 – poklepywanie po ramieniu lub plecach;

 – uścisk dłoni;

 – dotykanie rąk, barków;

 – trzymanie się za ręce, np. podczas modlitwy;

 – trzymanie dzieci za ręce podczas spaceru czy zabawy;

 – siadanie w pobliżu małych dzieci i trzymanie ich na rękach (dzieci poniżej 3. roku życia).

• Istnieją sytuacje, w których fizyczny kontakt z dzieckiem może być stosowny i spełnia zasady bezpiecznego kontaktu, jeśli:

1. jest odpowiedzią na potrzeby dziecka w danym momencie, np. ze względu na smutek dziecka, tęsknotę za opiekunem;
2. jest ochroną przed upadkiem, atakiem lub inną szczególną sytuacją, w sytuacji napadu złości i fizycznej agresji oraz zachowań zagrażających dziecku lub innym dzieciom;
3. jest sposobem na realizację zaleceń wynikających z orzeczenia o potrzebie kształcenia specjalnego lub ściśle wiąże się z pracą i metodami terapeutycznymi oraz zostało to omówione z opiekunami dziecka.

4) Pracownikowi zabrania się:

1. zawstydzania, upokarzania, lekceważenia i obrażania dziecka oraz podnoszenia głosu na dziecko w sytuacji innej niż wynikająca z bezpieczeństwa dziecka lub innych dzieci,
2. faworyzowania wybranych dzieci,
3. ujawniania informacji wrażliwych dotyczących dziecka wobec osób nieuprawnionych, w tym wobec innych dzieci; obejmuje to wizerunek dziecka, informacje o jego/jej sytuacji rodzinnej, ekonomicznej, medycznej, opiekuńczej i prawnej,
4. zachowywania się w obecności dziecka w sposób niestosowny:

– używania wulgarnych słów, gestów i żartów,

 –  czynienie obraźliwych uwag,

 – nawiązywanie w wypowiedziach do aktywności bądź atrakcyjności seksualnej

 – wykorzystywanie wobec dziecka relacji władzy lub przewagi fizycznej (zastraszanie, przymuszanie, groźby).

1. d) W relacji personel – dziecko zabrania się poniższych form kontaktów fizycznych, jako niewłaściwych:

 – wszelkich formy dotyku, o których wiemy, że dane dziecko ich nie akceptuje;

 – dotykania piersi, pośladków i okolic intymnych;

 – klepania w uda;

  – łaskotania;

 – masaży poza zajęciami z terapii czy rehabilitacji;

 – całowania, zwłaszcza w usta;

 – kładzenia się lub spania obok dziecka;

  – okazywania czułości w miejscach wyizolowanych;

 – stosowania kar cielesnych;

 – niedozwolone są wszelkie inne zachowania, które w naszej kulturze stanowią przekraczanie granic intymności.

4.       Niedopuszczalne zachowania

• Członek personelu placówki nie może utrzymywać z dziećmi prywatnych relacji, z wyjątkiem relacji rodzinnych lub przyjacielskich z opiekunami dziecka za wiedzą
• Członkowi personelu placówki nie wolno:
  1. spożywać alkoholu, wyrobów tytoniowych, innych używek bądź nielegalnych substancji, ani też oglądać treści erotycznych i pornograficznych bez względu na ich formę w obecności dzieci,
  2. udostępniać dzieciom treści erotycznych i pornograficznych bez względu na ich formę lub umożliwiać im zapoznanie się z tymi treściami,
  3. proponować alkoholu, wyrobów tytoniowych, innych używek bądź nielegalnych substancji, leków, które nie są zalecone przez lekarza,
  4. utrwalać wizerunku dziecka (filmowanie, nagrywanie głosu, fotografowanie) dla potrzeb prywatnych,
  5. przyjmować pieniędzy, prezentów od dziecka, rodzica, rodzica zastępczego, opiekuna prawnego dziecka. Zakaz ten nie ma zastosowania do kwiatów wręczanych z okazji świąt bądź innych uroczystości obchodzonych w placówce,
  6. wchodzić w relacje zależności wobec dziecka lub rodzica, rodzica zastępczego, opiekuna prawnego dziecka bądź zachowywać się w sposób mogący sugerować innym istnienie takiej zależności, stwarzając ryzyko pojawienia się zarzutu nierównego traktowania dzieci bądź czerpania korzyści,
  7. utrzymywać niejawnych bądź ukrywanych kontaktów z dzieckiem oraz kontaktów opartych na udzielaniu gratyfikacji albo wynikających z przewagi fizycznej, stosunku władzy bądź zależności dziecka,
  8. składać mu propozycji, czynić komentarzy niewłaściwych dla relacji personel – dziecko, dotykać w sposób uznany za nieprzyzwoity czy niestosowny albo w taki sposób odbierany przez dziecko,
  9. używać wulgarnych słów, gestów i żartów, czynić obraźliwych uwag, nawiązywać w wypowiedziach do aktywności bądź atrakcyjności seksualnej, wykorzystywać wobec dziecka przewagi fizycznej (zastraszanie, przymuszanie, groźby), stosunku władzy bądź zależności dziecka,
  10. stosować jakiejkolwiek przemocy wobec dziecka, w tym polegającej na biciu, szturchaniu, popychaniu i wszelkich innych naruszeniach nietykalności cielesnej dziecka,
  11. zawstydzać, upokarzać, lekceważyć, obrażać dziecka, krzyczeć na dziecko,
  12. stosować deprecjonujące porównania z innymi,
  13. ujawniać informacji wrażliwych dotyczących dziecka, dotyczących wszelkich punktów zapisanych poniżej wobec osób nieuprawnionych, w tym wobec innych dzieci, takich jak wizerunek dziecka, informacje o sytuacji rodzinnej, ekonomicznej, medycznej, opiekuńczej i prawnej dziecka,
  14. zapraszać dziecka do swojego miejsca zamieszkania, spotykać się z nim poza godzinami pracy lub utrzymywać kontakty poprzez prywatne kanały komunikacji (prywatny telefon, e-mail, komunikatory, profile w mediach społecznościowych). W przypadku, gdyby taki kontakt był konieczny ze względu na dobro dziecka, może on nastąpić wyłącznie za wiedzą dyrekcji,
  15. angażować lub zachęcać dziecka do jakiejkolwiek działalności niezgodnej z prawem lub stwarzającej zagrożenie dla dziecka,
  16. izolować w zamkniętym pomieszczeniu, przytrzymywać drzwi, krępować ruchów poprzez wiązanie; stosowanie przymusu bezpośredniego możliwe jest wyłącznie w sytuacji wystąpienia przesłanek wynikających z ustawy o ochronie zdrowia psychicznego i zgodnie z przepisami tej ustawy.

1. celowe prowokowania u dziecka wystąpienia lub eskalacji zachowań trudnych, niepożądanych.
2. wyręczania lub nadzorowania bezpośredniego dziecka ponad niezbędny poziom, m.in. podczas realizacji czynności samoobsługowych i higienicznych.

5.       Ochrona dziecka

• W przypadku pracy z dzieckiem, które doświadczyło krzywdzenia, w tym krzywdzenia seksualnego, fizycznego bądź zaniedbania, należy zachować ostrożność i dystans w celu jego ochrony. Zawsze należy tłumaczyć dziecku granice relacji.
• W sytuacji podejrzenia lub ujawnienia krzywdzenia zawsze należy stworzyć dziecku możliwość wypowiedzenia się, przedstawienia swojego zdania/opinii, pamiętając, że może to być dla dziecka pierwsza i jedyna rozmowa (dziecko może już nie podjąć więcej prób poszukiwania wsparcia). Szczególnie ważne jest, by:

1. wyrazić swoją troskę poprzez deklarację, że się dziecku wierzy;
2. zapewnić dziecko, że dobrze uczyniło, podejmując rozmowę o doznanej krzywdzie;
3. wyjaśniać dziecku, że nie jest winne zaistniałej sytuacji;
4. jednoznacznie negatywnie ocenić każdą formę przemocy, dając wyraźny sygnał, że jest ona niedopuszczalna i należy jej zapobiegać/powstrzymać;
5. należy odpowiednio poinformować dziecko, że tą sprawą zajmą się inne odpowiednie osoby, w tym udzielić mu informacji, że podjęte zostaną działania zapewniające mu bezpieczeństwo i że nie jest winne temu, co się stało.

6.         Czynności pielęgnacyjne

• W sytuacjach wymagających czynności pielęgnacyjnych i higienicznych wobec dziecka personel unika innego niż niezbędny kontakt fizyczny z Dotyczy to zwłaszcza pomagania dziecku w ubieraniu i rozbieraniu, jedzeniu, myciu i w korzystaniu z toalety.
• Personel powinien dążyć do tego, by w miarę możliwości w każdej z czynności pielęgnacyjnych i higienicznych asystowała mu inna osoba z Zawsze uprzedza dziecko o potrzebie wykonania przy nim tych czynności, wykonuje je w sposób delikatny, spokojnie, bez pośpiechu, by dziecko czuło się w tych sytuacjach bezpiecznie.

7.       Bezpieczeństwo online

• Pracownik musi być świadomy cyfrowych zagrożeń i ryzyka wynikającego z rejestrowania swojej prywatnej aktywności w sieci przez aplikacje i algorytmy, a także własnych działań w internecie. Dotyczy to lajkowania określonych stron, korzystania z aplikacji randkowych, na których może on spotkać uczniów/uczennice, obserwowania określonych osób/stron w mediach społecznościowych i ustawień prywatności kont, z których korzysta. Jeśli profil pracownika jest publicznie dostępny, to również dzieci i ich rodzice/opiekunowie mają wgląd w cyfrową aktywność pracownika.
• Pracownik zobowiązany jest wyłączać lub wyciszać osobiste urządzenia elektroniczne w trakcie lekcji oraz wyłączyć na terenie Przedszkola funkcjonalność Bluetooth. Korzystanie z powyższych urządzeń możliwe jest wyłącznie w celu realizacji zadań wychowawczo – dydaktycznych.
• Pracownikowi zabrania się nawiązywania kontaktów z dziećmi poprzez przyjmowanie bądź wysyłanie zaproszeń w mediach społecznościowych.

1. Relacje rówieśnicze: dziecko – dziecko

1.Zasady bezpiecznych relacji dziecko – dziecko

• Personel zna i stosuje zasady bezpiecznych relacji dziecko – dziecko ustalone w placówce.
• Treść zasad bezpiecznych relacji dziecko – dziecko powinna zostać wypracowana z udziałem dzieci i z uwzględnieniem specyfiki placówki oraz potrzeb dzieci w niej przebywających.
• W sytuacji, gdy w placówce są dzieci w różnych grupach wiekowych i z różnymi potrzebami, można opracować wersję zasad dla różnych grup.
• Treść zasad bezpiecznych relacji pomiędzy dziećmi może być zmieniana w każdym momencie na wniosek dzieci i zawsze z ich udziałem.
• Zasady udostępnione są dzieciom w formie, która jest dostosowana do ich wieku i możliwości (plakat, rysunek, wersja graficzna).
• Ewaluacja i weryfikacja zasad bezpiecznych relacji pomiędzy dziećmi odbywa się nie rzadziej niż raz na dwa lata, w tym po każdej sytuacji kryzysowej, jeśli w placówce podjęto interwencję z powodu krzywdzenia rówieśniczego lub z powodu krzywdzenia ze strony osoby trzeciej.
• Zagadnienia, które powinny znaleźć się w „zasadach bezpiecznych relacji między dziećmi”, to m.in.:

1. zasady komunikacji między dziećmi;
2. zakaz stosowania przemocy w jakiejkolwiek formie;
3. sposoby rozwiązywania konfliktów;
4. szacunek dla cudzej własności, prywatności i przestrzeni;
5. równe traktowanie, szacunek dla różnorodności, indywidualnej tożsamości i ekspresji.
   • Przykładowe zasady bezpiecznych relacji między rówieśnikami:

1. Komunikacja między dziećmi:

– zachowuj życzliwość i szacunek wobec innego dziecka;

– słuchaj uważnie, co inne dziecko mówi do ciebie, i spróbuj z nim rozmawiać;

– baw się z innymi dziećmi w zgodzie;

– nie wyśmiewaj, nie lekceważ i nie obrażaj innego dziecka;

– szanuj prawo innego dziecka do prywatności;

– nie strasz innych dzieci, nie przymuszaj ich do jakiejkolwiek czynności, nie groź im.

1. b) działania między dziećmi:

– każde dziecko ma swoje prawa bez względu na swoją płeć, sprawność/niepełnosprawność, status społeczny, etniczny, kulturowy, religijny i światopogląd;

 – szanuj inne dzieci podczas zabawy i nauki;

– masz prawo do zabawy z każdym dzieckiem, ale pamiętaj, że nie zawsze inne dziecko ma chęć do zabawy z tobą;

– nie zabieraj rzeczy, którymi bawi się inne dziecko lub które do niego należą, bez jego zgody;

– jeśli jesteś świadkiem przemocy wobec innych dzieci i między dziećmi, reaguj i zgłoś to osobie dorosłej;

– wizerunek innych osób jest chroniony, nie rób zdjęć innym dzieciom bez ich zgody.

1. c) Kontakt fizyczny z dziećmi:

– pytaj o zgodę na kontakt fizyczny, np. przytulenie, głaskanie, łaskotanie;

– nie bij, nie szturchaj, nie popychaj innych dzieci ani w jakikolwiek sposób nie sprawiaj bólu fizycznego innemu dziecku;

– nigdy nie dotykaj innego dziecka w sposób, który może być uznany za nieprzyzwoity lub niestosowny;

– stawiaj własne granice wobec innych dzieci, mówiąc np. stop, nie chcę tego, nie życzę sobie, to mnie boli.

• Relacje z dziećmi ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi, w tym z niepełnosprawnościami

1. Specyfika kontaktu z dziećmi ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi, w tym z niepełnosprawnościami.

• Dzieci z niepełnosprawnością oraz ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi wymagają więcej troski od pozostałych. Od personelu oczekuje się w takich przypadkach szczególnej wrażliwości, otwartości, elastyczności i znajomości podstawowych faz rozwojowych dzieci.
• Jeżeli zachodzi potrzeba pomocy w czynnościach osobistych dziecku o specjalnych potrzebach edukacyjnych, personel winien jej udzielać z pełnym zrozumieniem problemu oraz za zgodą rodziców lub opiekunów. Przy udzielaniu takiej pomocy członek personelu ma obowiązek kierować się należytym szacunkiem i dyskrecją.
• Personel nie może wyręczać niepełnosprawnego w czynnościach osobistych, które jest
  w stanie wykonać samodzielnie.
• W nagłym wypadku, gdy ten rodzaj pomocy jest potrzebny, rodzice lub opiekunowie prawni powinni zostać powiadomieni tak szybko, jak to tylko jest możliwe. Dobrą praktyką będzie ustalenie z rodzicami na początku każdego roku przedszkolnego sposobu wykonywania czynności higieniczno-pielęgnacyjnych szczególnie wobec młodszych dzieci i tych o szczególnych potrzebach edukacyjnych;
• Dzieci z niepełnosprawnością i posiadający specjalne potrzeby edukacyjne, mogą łatwiej niż inni podlegać wykluczeniu w grupie rówieśniczej i nie tylko. Z tego powodu szczególną wagę ma umiejętność wysłuchania takich dzieci przez personel, z uwagi na trudności w wyrażaniu swoich uczuć w obawie przed niewłaściwym zrozumieniem lub lekceważeniem.
• Należy pamiętać, że osoby, których dotyczy ten rozdział, mogą się uzależnić od dorosłych bardziej niż pełnosprawni.
• Personel mający bezpośrednią styczność z wychowankiem powinien zostać poinformowany, gdy pojawi się przypuszczenie, iż jest on zastraszany lub narażony na jakieś formy przemocy. Może to być trudne do rozpoznania z powodu ich ograniczenia fizycznego i psychicznego. Baczna tutaj będzie wnikliwa obserwacja.
• W pracy z dziećmi ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi, w tym z niepełnosprawnościami, należy również wziąć pod uwagę następujące aspekty:

1. uwzględnić uniwersalne projektowanie, racjonalne dostosowania i modyfikacje, zapewniając równy dostęp osobom ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi, w tym z niepełnosprawnościami.
2. eliminować bariery utrudniające dzieciom samodzielne funkcjonowanie i ekspresję, w tym bariery informacyjno-komunikacyjne, architektoniczne, cyfrowe.
3. angażowanie środowiska rodzinnego i lokalnego w rozwój
4. dostosowanie metod pracy najbardziej adekwatnych do rozpoznanych indywidualnych potrzeb rozwojowych i edukacyjnych dzieci.
5. Rozpoznać indywidualne potrzeby dziecka (w uzasadnionym zakresie) oraz specyfikę jego funkcjonowania, w szczególności:

 – funkcjonowanie motoryczne, poznawcze, emocjonalne i społeczne ze szczególnym

    uwzględnieniem specyfiki niepełnosprawności dziecka;

 – warunki i sposoby niezbędne do zaspokojenia podstawowych potrzeb dziecka   

    (fizjologicznych, w tym sensorycznych, psychofizycznych, w tym potrzeby bezpieczeństwa    

    itp.) oraz konsekwencje ich deprywacji;

 – sposoby regulacji emocji przez dziecko ; pomocne tu może okazać się poznanie profilu  

    sensorycznego dziecka (wrażliwy, podwrażliwy).

 – sposób reagowania na bliskość fizyczną innych osób;

 – sposób komunikowania się dziecka (język, specyficzne narzędzia oraz ich rodzaj);

 –  – inne czynniki istotne dla dziecka np.: medyczne, farmakologiczne.

• W przypadku ryzyka wystąpienia wysokiego ryzyka zachowań trudnych, w tym agresywnych, autoagresywnych, problemowych zachowań seksualnych, należy:
  1. dokonać oceny ryzyka (dokładnie ustalić czynniki mogące wywołać takie reakcje);
  2. opracować indywidualną procedurę interweniowania we współpracy z rodzicami (opiekunami), opartą na potrzebach/cechach dziecka ¹⁴, tj. najpierw wy- pracować katalog sposobów niedopuszczających do wystąpienia danego zachowania trudnego, możliwie najmniej awersyjnych, proaktywnych ¹⁵, opartych na budowaniu relacji opartej na szacunku
     i zaufaniu;
  3. następnie należy zaproponować nieawersyjne strategie reaktywne (ukierunkowane na obniżenie napięcia emocjonalnego, w tym na ochronę dziecka)
• Dzieci ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi, w tym z niepełnosprawnościami, mogą mieć swoje bardzo specyficzne sposoby regulowania emocji, w tym wyciszania się
  i uspokajania. Dlatego ważne jest rozpoznanie, czy są to strategie regulacji zewnętrznej (wymagającej działania opiekuna, przytulenie, obniżenie, złagodzenie tonu głosu, specyficzny dotyk, umożliwienie odosobnienia, ograniczenia bodźców wzrokowych, słuchowych, zapachowych itp), czy strategie samoregulujące pasywne (wycofanie, „odcięcie”, tzw. zamrożenie) lub aktywne (od ssania kciuka, zamykania oczu, pocierania części ciała, po wzmożony ruch, aktywność werbalną, dźwiękową, płacz, krzyk, roz- mowę ). Ważne! Bardzo pomocne jest, gdy dorosły obecny w sytuacji trudnej pozostaje wyciszony, spokojny, nie reaguje lękiem lub własnym zbyt silnym pobudzeniem, gdyż układ nerwowy dziecka dostraja się do stanu nerwowego osób w otoczeniu.
• Jeśli w podmiocie opracowuje się dokumenty dotyczące indywidualnych (specjalnych, szczególnych) potrzeb dziecka (np. IPET), warto zwrócić uwagę na aspekty ochrony dzieci. Jeśli to konieczne, należy wskazać szczegółowe procedury reagowania adekwatne do rozpoznanych Sposoby informowania personelu o istnieniu takich zindywidualizowanych procedur powinny zostać uregulowane wewnętrznie i zgodne z obowiązującymi przepisami prawa.
• Kategorie strategii proaktywnych to strategie niskich wymagań, zmiany w środowisku, zapewnienie atrakcyjnych zajęć i czynności, zapewnienie konsultacji medycznych.
• Wypracowanie zrozumiałej formy komunikacji wzajemnej – w języku/sposobie komunikacji używanym przez dziecko – dostosowanej do możliwości psychofizycznych dziecka i umożliwiającą wyrażenie przez dziecko swojej woli, w tym akceptacji lub sprzeciwu, co do pewnych czynności/zachowań, o ile jest to zasadne przy wykorzystaniu alternatywnych lub wspomagających metod komunikacji przekazywać dziecku w zrozumiały sposób wiedzę o jego prawach i obowiązkach oraz możliwościach uzyskania pomocy, upewniając się, że przekaz jest dla niego jasny i klarowny;

1. zapoznać dziecko w zrozumiały sposób z obowiązującymi w placówce normami i zasadami oraz konsekwencjami ich naruszania dla wszystkich stron;
2. uczyć dziecko w zrozumiały sposób, jak powinno się zachować w sytuacjach zagrażających bezpieczeństwu jego i innych;
3. uczyć dziecko w zrozumiały sposób, jakie zachowania stanowią naruszanie granic prywatności/intymności innych osób, jakie zachowania krzywdzą innych, sprawiają im ból i cierpienie;
4. dbać, aby reakcja osoby dorosłej nie powodowała negatywnego nastawienia innych dzieci do dziecka, na rzecz którego podjęto interwencję ¹⁸ – chronione powinny być wszystkie dzieci uczestniczące w zdarzeniu, w tym świadkowie.

1. Bezpieczne środowisko

1.        Tworzenie bezpiecznego środowiska rozwoju dziecka.

• Pracownicy zapoznają się z sytuacją dziecka, w uzasadnionym zakresie wynikającym z wykonywanych obowiązków i funkcji.
  • Pracownicy przeciwdziałają wszelkim formom ośmieszania, dyskryminacji, poniżania, zastraszania, oczerniania, wykluczania dziecka lub jakiejkolwiek innej formie przemocy psychicznej, fizycznej lub seksualnej. należy natychmiast reagować na wszystkie tego rodzaju sytuacje, w tym między dziećmi.
  • Stosownie do potrzeb i okoliczności wskazane jest:

1. prowadzenie zajęć psychoedukacyjnych i profilaktycznych ukierunkowanych na przeciwdziałanie wszelkiej dyskryminacji i przemocy oraz uwrażliwianie dzieci na prawo każdej osoby do poszanowania jej godności;
2. przekazywanie informacji rodzicom (opiekunom) na temat występujących problemów oraz podejmowanie z nimi współpracy w tym zakresie.
3. W sytuacji podejrzenia lub ujawnienia krzywdzenia zawsze należy stworzyć dziecku możliwość wypowiedzenia się, przedstawienia swojego zdania/opinii, pamiętając, że może to być dla dziecka pierwsza i jedyna rozmowa (dziecko może już nie podjąć więcej prób poszukiwania wsparcia). Szczególnie ważne jest, by:

– wyrazić swoją troskę poprzez deklarację, że się dziecku wierzy;

 – zapewnić dziecko, że dobrze uczyniło, podejmując rozmowę o doznanej krzywdzie;

 – wyjaśniać dziecku, że nie jest winne zaistniałej sytuacji;

 – jednoznacznie negatywnie ocenić każdą formę przemocy, dając wyraźny sygnał, że jest ona niedopuszczalna i należy jej zapobiegać/powstrzymać;

 – należy odpowiednio poinformować dziecko, że tą sprawą zajmą się inne odpowiednie osoby, w tym udzielić mu informacji, że podjęte zostaną działania zapewniające mu bezpieczeństwo.

2. Tworzenie bezpiecznego środowiska rozwoju dziecka – warsztaty, zajęcia dla  dzieci

1) Na początku roku szkolnego dzieci zapoznawane są ze standardami ochrony dzieci

2) Cyklicznie, nie rzadziej niż 1  raz  na miesiąc, dzieci uczestniczą w zajęciach, warsztatach o tematyce z zakresu standardów.

3.Tworzenie bezpiecznego środowiska rozwoju dziecka – szkolenia dla rodziców

1) Rodzice zapoznawani są z polityką ochrony dzieci na początku roku szkolnego

2) Przedszkole wspiera rodziców w ich wychowawczej roli poprzez organizację warsztatów/prelekcji –  nie rzadziej niż raz w roku.